Απολύσεις με «δικαιολογία» το AI – Το εύκολο άλλοθι πίσω από τις εταιρικές περικοπές

Η συζήτηση γύρω από τον ρόλο της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI) στην αγορά εργασίας φουντώνει καθώς ολοένα και περισσότερες εταιρείες τη χρησιμοποιούν ως επίσημη αιτιολογία για απολύσεις και πάγωμα προσλήψεων.

Η Deutsche Lufthansa AG ανακοίνωσε ότι έως το 2030 θα καταργήσει 4.000 διοικητικές θέσεις, ενώ η ολλανδική ING προειδοποιεί για περίπου 1.000 θέσεις που κινδυνεύουν λόγω ψηφιοποίησης και αλλαγών στη συμπεριφορά των πελατών. Στη Νότια Κορέα, η Krafton Inc. (δημιουργός του PUBG) πάγωσε τις προσλήψεις ώστε να μετασχηματιστεί με επίκεντρο την AI.

Η ίδια εικόνα παρατηρείται και στις ΗΠΑ, όπου σύμφωνα με στοιχεία της Challenger, Gray & Christmas, από την αρχή του έτους έχουν ανακοινωθεί 48.414 απολύσεις σχετιζόμενες με AI, εκ των οποίων 31.039 μόνο τον Οκτώβριο.

Η πραγματικότητα πίσω από τις απολύσεις — το AI ως «AI-washing»
Παρότι η AI πράγματι αλλάζει διαδικασίες και αυτοματοποιεί εργασίες, ειδικοί επισημαίνουν πως δεν είναι ο πραγματικός λόγος για το κύμα απολύσεων.

Ο George Denlinger (Robert Half) τονίζει πως «πολλές εταιρείες κατηγορούν την τεχνητή νοημοσύνη, παρόλο που δεν είναι ο μόνος λόγος». Συχνά, το AI λειτουργεί ως επικοινωνιακή ασπίδα.

Οι συνηθέστεροι πραγματικοί λόγοι περιλαμβάνουν:

Υπερβολική αύξηση προσωπικού μετά την πανδημία
Γεωπολιτικό ρίσκο, δασμούς, μειωμένη εμπιστοσύνη καταναλωτών
Αναδιαρθρώσεις, συγχωνεύσεις, «σφιχτές» οικονομικές επιδόσεις
Τεχνολογικές επενδύσεις που δεν αποδίδουν ακόμη
Η επίκληση στην AI προσφέρει στο μάνατζμεντ ένα «καθαρό» αφήγημα αποδοτικότητας, ειδικά προς επενδυτές που πιέζουν για μείωση κόστους.

Τι πραγματικά κάνει η AI στην αγορά εργασίας
Αντί για μαζική καταστροφή θέσεων εργασίας, η AI προκαλεί έναν πιο αργό και πολυσύνθετο μετασχηματισμό:

• Αλλάζει ρόλους και απαιτήσεις δεξιοτήτων
• Καταργεί θέσεις χαμηλής εξειδίκευσης, αλλά δημιουργεί νέες σε data, engineering και υποστήριξη τεχνολογιών
• Αναγκάζει τις επιχειρήσεις να ανασχεδιάσουν διαδικασίες
• Οδηγεί σε ανάγκη δια βίου μάθησης και επανεκπαίδευσης
  Η «επανάσταση της AI» έχει ξεκινήσει, αλλά οι μαζικές απολύσεις στις οποίες αποδίδεται είναι, συχνά, αποτέλεσμα συγκυρίας και όχι αποκλειστικά της τεχνολογίας.
  Τι περιμένουμε τα επόμενα χρόνια
  Ενώ η AI θα συνεχίσει να χρησιμοποιείται ως βολική δικαιολογία για δύσκολες εταιρικές αποφάσεις, η ουσία του προβλήματος θα παραμένει η αποτυχία προσαρμογής, τα υψηλά κόστη, οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι και η ανάγκη για νέα επιχειρηματικά μοντέλα.

Η πραγματική πρόκληση θα είναι:

επανεκπαίδευση εργαζομένων,
επανασχεδιασμός επαγγελμάτων,
προστασία όσων πλήττονται από τον μετασχηματισμό,
και υπεύθυνη υιοθέτηση του AI, χωρίς επικοινωνιακά τεχνάσματα.
Η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι ο θύτης. Είναι όμως το πιο εύκολο άλλοθι.