Μεταμοσχεύσεις, μακροζωία και το όριο της ανθρώπινης ζωής: Τι συζητούσαν Πούτιν και Σι

Ένα απρόσμενο θέμα βρέθηκε στο επίκεντρο μιας χαλαρής συζήτησης ανάμεσα στον Βλαντίμιρ Πούτιν και τον Σι Τζινπίνγκ, στο περιθώριο στρατιωτικής παρέλασης στο Πεκίνο: η προοπτική της αθανασίας μέσω μεταμοσχεύσεων οργάνων.

Σύμφωνα με μαρτυρίες, ο μεταφραστής του Ρώσου προέδρου ανέφερε στον Σι ότι η επαναλαμβανόμενη μεταμόσχευση οργάνων θα μπορούσε να διατηρεί τον άνθρωπο «όλο και νεότερο» και να αναχαιτίσει τη γήρανση. «Μέσα σε αυτόν τον αιώνα ίσως γίνει δυνατό να ζήσει κανείς μέχρι τα 150 χρόνια», πρόσθεσε.

Παρότι τα χαμόγελα έδειχναν πως ήταν περισσότερο μια ανεπίσημη κουβέντα, το θέμα αγγίζει έναν τομέα τεράστιου επιστημονικού και κοινωνικού ενδιαφέροντος: πόσο κοντά ή πόσο μακριά βρισκόμαστε από την ιδέα της ανθρώπινης αθανασίας;

 
Οι μεταμοσχεύσεις σήμερα
Οι μεταμοσχεύσεις οργάνων σώζουν ζωές. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, πάνω από 100.000 άνθρωποι έχουν σωθεί τα τελευταία 30 χρόνια χάρη σε αυτές. Η πρόοδος της ιατρικής και της τεχνολογίας έχει αυξήσει σημαντικά τη διάρκεια ζωής των μοσχευμάτων:

Νεφρά από ζώντα δότη μπορούν να λειτουργούν 20-25 χρόνια.
Από νεκρό δότη 15-20 χρόνια.
Ήπαρ περίπου 20 χρόνια.
Καρδιά 15 χρόνια.
Πνεύμονες έως 10 χρόνια.

Ωστόσο, κάθε μεταμόσχευση απαιτεί ισχυρά ανοσοκατασταλτικά φάρμακα εφ’ όρου ζωής, με σοβαρές παρενέργειες, και συνοδεύεται από τον κίνδυνο απόρριψης.

 
Οι νέοι δρόμοι της επιστήμης
Ερευνητές προσπαθούν να ξεπεράσουν τα όρια των σημερινών δυνατοτήτων:

Γενετικά τροποποιημένα γουρούνια με όργανα πιο συμβατά με τον άνθρωπο.
Βλαστοκύτταρα για την ανάπτυξη εξατομικευμένων οργάνων.
Βιοτεχνολογικές λύσεις όπως ο ανακατασκευασμένος θύμος αδένας (UCL & Francis Crick Institute) ή εντερικά μοσχεύματα (Great Ormond Street Hospital).
Αν και η ξενομεταμόσχευση και η βιοτεχνολογία έχουν σημειώσει πρώιμες επιτυχίες, απέχουν ακόμη από το να δώσουν λειτουργικά, πλήρως μεταμοσχεύσιμα όργανα για μακροζωία.

 
Πόσο ρεαλιστική είναι η αθανασία;
Ο καθηγητής Neil Mabbott (Πανεπιστήμιο Εδιμβούργου) τονίζει ότι τα 125 χρόνια ίσως αποτελούν το βιολογικό όριο. Η Jeanne Calment, που έζησε 122 χρόνια, παραμένει το παγκόσμιο ρεκόρ.

Καθώς μεγαλώνουμε, ο οργανισμός γίνεται πιο ευάλωτος:

Αντιδρά λιγότερο σε λοιμώξεις.
Γίνεται εύθραυστος και επιρρεπής σε τραυματισμούς.
Αναρρώνει πιο δύσκολα από χειρουργικές επεμβάσεις.
Η συσσώρευση παθήσεων και οι απαιτήσεις συνεχών μεταμοσχεύσεων κάνουν το σενάριο της «αιώνιας ζωής» όχι μόνο επιστημονικά απίθανο, αλλά και καθόλου ελκυστικό ως τρόπος γήρανσης.

 
Το πραγματικό ζητούμενο
Οι ειδικοί συμφωνούν: το στοίχημα δεν είναι η αθανασία, αλλά η υγιής μακροζωία. Η βελτίωση της ποιότητας ζωής, η μείωση των ασθενειών που σχετίζονται με τη γήρανση και η παράταση των «υγιών χρόνων» αποτελούν τον πραγματικό στόχο της σύγχρονης ιατρικής.

Ίσως λοιπόν το όνειρο του να ζήσει κάποιος μέχρι τα 150 χρόνια να παραμένει μακρινό. Αλλά η δυνατότητα να φτάσουμε τα 100 με υγεία και καλή φυσική κατάσταση είναι πολύ πιο ρεαλιστική — και εξίσου επαναστατική.