«Κίνημα Δεν Πληρώνω»: Οι Ευρωπαίοι αντιδρούν για τα όπλα του Τραμπ στην Ουκρανία

Το σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ είναι απλό και επικερδές… για τις ΗΠΑ. Η Αμερική θα πουλάει όπλα στους Ευρωπαίους και αυτοί θα μπορούν αν θέλουν ή να τα προσφέρουν στην Ουκρανία ή να παρέχουν στο Κίεβο κάποια από τα δικά τους αποθέματα και να τα αναπληρώνουν με τα νέα που θα αγοράζουν από τις ΗΠΑ. Με αυτόν τον τρόπο η Αμερική αποσύρεται από τον πόλεμο και μεταφέρει εξολοκλήρου τον «λογαριασμό» της υποστήριξης του Κιέβου στους «πρόθυμους» Ευρωπαίους.

Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο Τραμπ «εμείς θα κάνουμε μπίζνες […] το ΝΑΤΟ (δηλαδή οι ευρωπαίοι σύμμαχοι) θα πληρώνουν για τα όπλα», τα οποία σημείωσε πως θα είναι «αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων». Μάλιστα τόσο ο ίδιος, όσο και ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ ισχυρίστηκαν πως οι Ευρωπαίοι είναι «ενθουσιασμένοι» με αυτό το πλάνο. Η Ευρώπη «ανεβάζει ταχύτητα», είπε ο Μαρκ Ρούτε, υποστηρίζοντας πως ήδη ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, της Φινλανδίας, της Δανίας, της Σουηδίας και της Ολλανδίας, έχουν εκφράσει ενδιαφέρον για να συμμετάσχουν.

ΕΕ: «Να πληρώσουν και οι ΗΠΑ το μερίδιο τους»
Η πραγματικότητα όμως απέχει πολύ από τους ισχυρισμούς περί «ενθουσιασμού», καθώς πολλοί Ευρωπαίοι αντιδρούν στη συμφωνία Ρούτε – Τραμπ. Κανείς δεν μπορεί να μιλήσει αυτή την ώρα με βεβαιότητα για τις λεπτομέρειες του σχεδίου και οι τεχνικές συζητήσεις για τον τρόπο που θα μπορούσε να λειτουργήσει βρίσκονται σε εξέλιξη. Επιπλέον ποιοι ακριβώς θα είναι Ευρωπαίοι που θα αγοράσουν όπλα, πώς θα τα αγοράσουν, πόσα και πότε, είναι ορισμένα βασικά ερωτήματα που μέχρι τώρα παραμένουν αναπάντητα.  Και η απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα, με δεδομένο τους σφιχτούς προϋπολογισμούς των ευρωπαϊκών κρατών, γίνεται όλο και πιο δύσκολη.

Η ύπατη εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, Κάγια Κάλας, υπογράμμισε ότι και οι ΗΠΑ θα πρέπει να αναλάβουν το δικό τους μερίδιο για την υποστήριξη της Ουκρανίας. «Χαιρετίζουμε την ανακοίνωση του Προέδρου Τραμπ για αποστολή περισσότερων όπλων στην Ουκρανία, αν και θα θέλαμε να δούμε τις ΗΠΑ να συμμετέχουν πιο ισότιμα στο βάρος», ανέφερε χαρακτηριστικά σε συνέντευξη Τύπου μετά το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της Τρίτης στις Βρυξέλλες. «Αν δουλέψουμε μαζί, Ευρώπη και Αμερική, μπορούμε να πιέσουμε τον [Ρώσο πρόεδρο] Πούτιν να διαπραγματευτεί σοβαρά», δήλωσε.

Όταν της ζητήθηκε να διευκρινίσει τι εννοεί με την «κατανομή του βάρους», η Κάλας κάλεσε τις ΗΠΑ να συνεχίσουν τη στήριξη τους στην Ουκρανία: «Αν εμείς πληρώνουμε για τα όπλα, αυτό είναι η δική μας συμβολή και ζητάμε όλοι να κάνουν το ίδιο». «Αν υποσχεθείς ότι θα δώσεις τα όπλα και μετά πεις ότι κάποιος άλλος θα τα πληρώσει, δεν τα δίνεις στην πραγματικότητα εσύ, έτσι δεν είναι;» πρόσθεσε ο Κάλλας. Ο Άντερς Φογκ Ράσμουσεν της Δανίας έκανε επίσης μια συγκαλυμμένη νύξη. «Παρέχουμε μεγάλη χρηματοδότηση στην Ουκρανία για να αγοράσει ό,τι όπλα και πυρομαχικά χρειάζεται… Αλλά εννοώ, θα ήθελα πολύ να δω όλους τους εταίρους μας να συνεισφέρουν επίσης αν θέλουμε να σταματήσει αυτός ο πόλεμος», είπε.

«Άκυρο» από Γαλλία, Ιταλία και άλλους Ευρωπαίους στις «μπίζνες» Τραμπ
Γαλλία και Ιταλία, μέσω κυβερνητικών αξιωματούχων που μίλησαν στο Politico και τη La Stampa, ήδη τονίζουν πως δεν πρόκειται να συμμετάσχουν στο σχέδιο του Τραμπ. Το Παρίσι μπορεί να ηγείται του «Συνασπισμού των Προθύμων» για την υποστήριξη της Ουκρανίας, ωστόσο δεν προτίθεται να αγοράσει αμερικανικά όπλα για λογαριασμό του Κιέβου.

Δύο Γάλλοι αξιωματούχοι τόνισαν πως ο Εμανουέλ Μακρόν επιμένει και προτρέπει τα κράτη μέλη του ευρωπαϊκού μπλοκ να ενισχύσουν την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία, αγοράζοντας όπλα που παράγονται στη γηραιά ήπειρο και όχι στις ΗΠΑ. Επιπλέον η Γαλλία βρίσκεται αντιμέτωποι με δημοσιονομικά αδιέξοδά, λόγω του διογκωμένου ελλείμματος και του υψηλού χρέους της και προτεραιότητά της είναι να καλύψει τις δικές της αμυντικές δαπάνες.

Παρόμοια είναι η θέση και της Ιταλίας. Σύμφωνα με την εφημερίδα La Stampa, Ιταλοί αξιωματούχοι απέκλεισαν τις άμεσες αγορές αμερικανικών όπλων, επικαλούμενοι δημοσιονομικούς περιορισμούς, αλλά και την εστίαση της χώρας σε διαφορετικά τεχνολογικά συστήματα, όπως το ιταλο-γαλλικής κατασκευής σύστημα αεράμυνας SAMP/T που έχει ήδη παραδοθεί στην Ουκρανία. Πηγές του ιταλικού Υπουργείου Άμυνας τόνισαν ότι η απόφαση δεν πρέπει να εκληφθεί ως έλλειψη υποστήριξης προς την Ουκρανία, αλλά μάλλον ως μήνυμα για διερεύνηση εναλλακτικών τρόπων συμβολής στην ευρύτερη προσπάθεια.

Την μη συμμετοχή της στις αγορές αμερικανικών όπλων για λογαριασμό της Ουκρανίας ανακοίνωσε και η Τσεχία. Ο πρωθυπουργός Πετρ Φιάλα τόνισε πως «η Τσεχία επικεντρώνεται σε άλλα έργα και τρόπους για να βοηθήσει την Ουκρανία, επομένως αυτή τη στιγμή δεν εξετάζουμε το ενδεχόμενο να συμμετάσχουμε σε αυτό το έργο». Σημειώνεται πως ο Τσέχος Πρόεδρος, Πετρ Πάβελ, σε μια συνέντευξή του την περασμένη εβδομάδα τόνισε πως η ΕΕ θα πρέπει να επανεκτιμήσει την προσέγγισή της για τη σύγκρουση στην Ουκρανία. «Τι εναλλακτικές έχουμε, τόσο εμείς (η ΕΕ) όσο και η Ουκρανία; Να πολεμάμε τη Ρωσία ασταμάτητα;», διερωτήθηκε.

Ο Ρόμπερτ Φίτσο, πρωθυπουργός της Σλοβακίας, το πήγε ένα βήμα παραπέρα, καθώς σε ομιλία του στο κοινοβούλιο έθεσε ακόμη και ζήτημα αποχώρησης από το ΝΑΤΟ και διακήρυξης ουδετερότητας. Όπως είπε οι Σλοβάκοι έχουν βαρεθεί τις κούρσες των εξοπλισμών και τις στρατιωτικές συμμαχίες, που αναγκάζουν τη χώρα να πληρώνει τεράστια κεφάλαια σε όπλα, στερώντας της κρίσιμους πόρους.   «Η ουδέτερη Αυστρία δίνει μόλις το 1% του ΑΕΠ και η ουδέτερη Ιρλανδία το 0,22%. Το ΝΑΤΟ θέλει από εμάς το 5%», είπε και πρόσθεσε: «Η αλήθεια είναι ότι η Δύση μας ωθεί σε πόλεμο εναντίον της Ρωσίας. Μας αναγκάζει να αυξήσουμε τις δαπάνες για τον εξοπλισμό στο ένα πέμπτο του προϋπολογισμού».

Αντιδράσεις υπήρξαν και από την Πολωνία. Σχολιάζοντας το σχέδιο του Τραμπ, ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας, Ράντοσλαβ Σικόρσκι υποστήριξε ότι το κόστος εξοπλισμού της Ουκρανίας δεν θα πρέπει να βαρύνει τους Ευρωπαίους φορολογούμενους. Συνεχίζοντας τη σκέψη του αναφέρθηκε στο ενδεχόμενο να χρησιμοποιηθούν τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια. «Ρώτησα τους συναδέλφους μου υπουργούς Εξωτερικών: Ποιος πρέπει να πληρώσει για τον αμερικανικό εξοπλισμό; Πρέπει να είναι οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι ή, κατά τη γνώμη μου, πρέπει ο επιτιθέμενος να τον πληρώσει χρησιμοποιώντας τα παγωμένα κεφάλαιά του;» δήλωσε μετά από συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ.

Ξανά στο τραπέζι τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια
Για την πιθανή χρήση των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων ρωτήθηκε και η Κάγια Κάλας. Αν και απέφυγε να τοποθετηθεί ξεκάθαρα, δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο: «Πρέπει να ενισχύσουμε τη χρηματοδότηση προς την Ουκρανία για την αυτοάμυνά της. Παρότι υπάρχουν διαφορετικές απόψεις για τα παγωμένα περιουσιακά στοιχεία, είναι σημαντικό να ακούμε όλες τις αξιολογήσεις. Στο τέλος, όλοι έχουμε φορολογούμενους που ρωτούν γιατί η Ρωσία δεν πληρώνει για τη ζημιά που προκάλεσε».

Υπενθυμίζεται πως η χρήση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων είναι ένα ζήτημα που βρίσκεται στο επίκεντρο από την έναρξη του πολέμου. Παρότι πρόκειται για τεράστια κεφάλαια, τα οποία βρίσκονταν σε ευρωπαϊκές τράπεζες και δεσμεύτηκαν με τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, πολλοί τονίζουν πως η χρήση τους είναι νομικά επικίνδυνη και η ΕΕ θα μπορούσε να βρεθεί υπόλογη, ενώ ταυτόχρονα μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να πλήξει την αξιοπιστία της Ευρώπης ως ασφαλούς καταφυγίου για επενδυτές.

Πρόβλημα για το σχέδιο «Αγοράζουμε Ευρωπαϊκά»
Το σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ εκτός ότι μεταφέρει τον «λογαριασμό» εξ ολοκλήρου στους Ευρωπαίους, υπονομεύει και το βασικό πρόγραμμα της ΕΕ για ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας. Ένα μεγάλο μέρος των κεφαλαίων θα πρέπει να διατεθεί για αμερικανικά όπλα και όχι ευρωπαϊκά. Το ζήτημα είναι ακόμη εντονότερο στα μεγάλα οπλικά συστήματα, παρατηρεί η Deutsche Welle, καθώς οι βιομηχανίες όπλων στα συμβόλαιά τους δεσμεύουν τους αγοραστές σε μια μακροχρόνια σχέση, από την παραγωγή έως την παράδοση και τις μελλοντικές επισκευές.

Οι ειδικοί σημειώνουν ότι ο τερματισμός της εξάρτησης της Ευρώπης από τα αμερικανικής κατασκευής όπλα και τον εφοδιασμό θα μπορούσε να διαρκέσει τουλάχιστον μια δεκαετία – και με την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ να αποδεικνύεται απρόβλεπτη, αυτό προκαλεί μεγάλη ανησυχία. Το τελευταίο σχέδιο του Τραμπ αναμφίβολα είναι ένα πλήγμα στην πρωτοβουλία «αγοράζουμε ευρωπαϊκά», όπως επισημαίνει και το Παρίσι, καθώς εκ των πραγμάτων οι Ευρωπαίοι θα αναγκαστούν να κατευθύνουν τα κεφάλαιά τους και πάλι σε Αμερικανούς κατασκευαστές όπλων.

Σχολιάζοντας τις αντιδράσεις των Ευρωπαίων, και συγκεκριμένα της Κάγια Κάλας, η εκπρόσωπος του ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, διερωτήθηκε «μήπως τελικά η Ευρώπη έχει αρχίσει να καταλαβαίνει ορισμένα πράγματα;». «Ας βοηθήσουμε την Κάγια Κάλλας: Είναι σαν να σου ζητούν να πληρώσεις για ένα γεύμα που απολαμβάνει κάποιος άλλος, μόνο και μόνο για να καταλήξει νεκρός μετά. Καταλαβαίνετε τι εννοώ;», τόνισε, καθώς η Μόσχα έχει τονίσει πως καμία δυτική στρατιωτική βοήθεια δεν πρόκειται να αλλάξει τους βασικούς της στόχους στη σύγκρουση. Το μόνο που επιτυγχάνεται, σύμφωνα με το Κρεμλίνο, είναι μια παράταση του πολέμου «μέχρι να πέσει και ο τελευταίος Ουκρανός».

Πηγή: ieidiseis.gr