Ένοπλες Δυνάμεις: Αλλαγές σε θητεία, βαθμούς και μισθούς – Αναλυτικός οδηγός με 10 ερωτήσεις και απαντήσεις

Με μια από τις πιο εκτεταμένες μεταρρυθμίσεις των τελευταίων δεκαετιών, το υπουργείο Εθνικής Άμυνας φέρνει προς διαβούλευση ένα νέο νομοσχέδιο που ανατρέπει τον τρόπο λειτουργίας, εκπαίδευσης, αξιολόγησης και μισθολογικής εξέλιξης στις Ένοπλες Δυνάμεις. Έως τις 5 Δεκεμβρίου, φορείς και πολίτες καλούνται να τοποθετηθούν σε ένα πλαίσιο αλλαγών που επηρεάζει θητεία, εφεδρεία, βαθμολόγιο, μισθολόγιο και ακαδημαϊκή εκπαίδευση.

Ακολουθούν οι σημαντικότερες διευκρινίσεις σε 10 βασικά ερωτήματα:

 
1. Τι περιλαμβάνει το νομοσχέδιο;
Αποτελεί μέρος της «Ατζέντας 2030» για συνολική αναβάθμιση του προσωπικού των Ενόπλων Δυνάμεων. Περιλαμβάνει νέο βαθμολόγιο, νέο μισθολόγιο, νέο σύστημα υπηρεσιακής σταδιοδρομίας, νέο πλαίσιο ακαδημαϊκής εκπαίδευσης, αλλαγές στη θητεία και την εφεδρεία και πρόβλεψη για εθελοντική στράτευση γυναικών.

 
2. Ποιοι είναι οι βασικοί στόχοι;
Το υπουργείο επιδιώκει ευέλικτο και λειτουργικό οργανωτικό σχήμα που ανταποκρίνεται στις σύγχρονες απειλές. Το πλαίσιο στοχεύει στη βελτίωση της μαχητικής ικανότητας, στην αναβάθμιση της εκπαίδευσης και στην ουσιαστική μέριμνα για το προσωπικό, συνδέοντας για πρώτη φορά τις αποδοχές με τις ευθύνες και τις θέσεις διοίκησης.

 
3. Γιατί αλλάζει η δομή του στρατιωτικού προσωπικού;
Η υφιστάμενη ιεραρχία έχει «αναστραφεί» με υπεραριθμία ανώτερων αξιωματικών. Αυτό έχει οδηγήσει σε δυσλειτουργίες και χαμηλότερη επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα. Το νέο πλαίσιο αποκαθιστά τη λογική πυραμίδα με αναλογία 1 αξιωματικού προς 3 υπαξιωματικούς, προβλέπει ανώτατο όριο οργανικών θέσεων και εισάγει νέο, αντικειμενικό σύστημα αξιολόγησης και προαγωγών.

 
4. Υποβαθμίζονται οι Υπαξιωματικοί;
Το αντίθετο: ο ρόλος τους ενισχύεται θεσμικά.

Οι σχολές τους ανωτατοποιούνται.
Συμμετέχουν στα Συμβούλια Κρίσεων.
Θεσμοθετείται επίδομα διοίκησης και αυξάνεται το επίδομα ευθύνης.
Ενισχύεται η παρουσία τους σε όλα τα επίπεδα ιεραρχίας.
 
5. Τι προβλέπεται για μεταβατική περίοδο και προαγωγές;
Μέχρι το 2045 θα ισχύσει μεταβατικό καθεστώς. Ο βαθμός του Ανθυπασπιστή Διοικήσεως θα είναι ο ανώτατος για τους Υπαξιωματικούς.
Υπάρχει δυνατότητα μετάταξης σε αξιωματικούς για αποφοίτους ΑΣΣΥ με πτυχίο ΑΕΙ ή εισαγωγή στα ΑΣΕΙ με κατατακτήριες.

 
6. Τι αλλάζει στους μισθούς;
Οι αυξήσεις κυμαίνονται από 13% έως 24% για όλα τα στελέχη. Το νέο μισθολόγιο:

αποσυνδέει τον βαθμό από τον μισθό,
επιβραβεύει ευθύνη και διοίκηση,
προσθέτει επίδομα Διοίκησης (150–400€),
αυξάνει το επίδομα θέσης ευθύνης.
Για παράδειγμα, Ανθυπασπιστής με 16 χρόνια υπηρεσίας θα δει ετήσια αύξηση περίπου 3.200€, ενώ η συνολική του ωφέλεια μέχρι το 2044 μπορεί να ξεπεράσει τα 80.000€.

 
7. Πώς αναβαθμίζεται η ακαδημαϊκή εκπαίδευση;
Συστήνεται ενιαία Διοίκηση Ακαδημαϊκής Εκπαίδευσης για όλα τα στρατιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Τα ΑΣΕΙ αποκτούν 5ετείς κύκλους σπουδών και νέα επιστημονικά αντικείμενα.
Οι σχολές Υπαξιωματικών εντάσσονται στην ανώτατη βαθμίδα (ΑΕΙ κατηγορία 6).
Προβλέπονται δυνατότητες για μεταπτυχιακά και κατατακτήριες εισαγωγές στα ΑΣΕΙ.
 
8. Τι αλλάζει σε αναβολές και στρατιωτική θητεία;
Αυστηροποιούνται οι ιατρικές απαλλαγές ψυχικής φύσης.
Ρυθμίζεται εκ νέου η αναβολή κατοίκων εξωτερικού.
Εξορθολογίζεται η εξαγορά θητείας (1.500€/μήνα στο 40ό έτος).
Η θητεία κατανέμεται πλέον σε 4 ΕΣΣΟ τον χρόνο.
Η βασική εκπαίδευση ενισχύεται με σύγχρονες δεξιότητες (drone, εξομοιωτές, πρώτες βοήθειες).
Η εννεάμηνη θητεία συνδέεται με παραμονή σε παραμεθόριο.
 
9. Πώς αλλάζει η εφεδρεία;
Στόχος η συγκρότηση 150.000 Ενεργών Εφέδρων έως 60 ετών.
Προβλέπονται:

ενιαίο σύστημα με την Εθνοφυλακή,
Μοίρες Εφέδρων Καταδρομών,
μετεκπαιδεύσεις ανά τριετία,
παροχές όπως πρόσβαση σε στρατιωτικά νοσοκομεία και πρατήρια.
 
10. Θα μπορούν να στρατευθούν γυναίκες;
Ναι, με πιλοτική εφαρμογή το 2026 για 200 γυναίκες, ηλικίας 18–26 ετών.
Προβλέπεται 12μηνη θητεία, βασική εκπαίδευση στη Λαμία, χορήγηση ειδικότητας, μετάθεση κοντά στον τόπο συμφερόντων, μηνιαία αποζημίωση και πρόσθετα κίνητρα (μοριοδότηση ΑΣΕΠ, προτεραιότητα προσλήψεων στο ΥΠΕΘΑ).
 
Το νομοσχέδιο, με αλλαγές που αγγίζουν κάθε επίπεδο λειτουργίας των Ενόπλων Δυνάμεων, αποτελεί ένα από τα πιο εκτενή βήματα εκσυγχρονισμού των τελευταίων ετών και αναμένεται να προκαλέσει ευρύ δημόσιο διάλογο μέχρι την ολοκλήρωση της διαβούλευσης.