Ακαθάριστα οικόπεδα: Τρόπος επιβολής προστίμων και διενέργειας ελέγχων

Αναλόγως την περίπτωση, θα διενεργούνται οι έλεγχοι και η επιβολή προστίμων στα ακαθάριστα οικόπεδα, σύμφωνα με όσα προβλέπει η νέα ΚΥΑ, η οποία καθορίζει τις αρμόδιες αρχές για την διενέργεια ελέγχων, τη διαδικασία επιβολής προστίμων και υποβολής έντασης και τον τρόπο βεβαίωσης και είσπραξης προστίμων.

Υπενθυμίζεται πως πλέον ο καθαρισμός οικοπέδων και ακάλυπτων χώρων αποτελεί υποχρέωση που προβλέπεται στο πλαίσιο της προληπτικής προστασίας και ήδη οι υπόχρεοι πολίτες υποβάλουν δηλώσεις καθαρισμού του οικοπέδου τους στην πλατφόρμα του υπουργείου.

 Η προθεσμία για την ολοκλήρωση των εργασιών καθαρισμού και την υποβολή δήλωσης λήγει στις 15 Ιουνίου 2025 και φέτος. Οι έλεγχοι αναμένεται να εντατικοποιηθούν το προσεχές διάστημα και στις περιπτώσεις όπου διαπιστώνονται παραβάσεις θα επιβάλλονται πρόστιμα.

Ακαθάριστα οικόπεδα: Πώς θα γίνονται οι έλεγχοι
Προς αυτή την κατεύθυνση, με τη νέα ΚΥΑ εξειδικεύεται ο τρόπος διενέργειας των ελέγχων και επιβολής προστίμων, με την Πυροσβεστική να αναλαμβάνει δράση συνδυαστικά με τους Δήμους.

Συγκεκριμένα, οι δήμοι ορίζονται ως αρμόδια αρχή για την διενέργεια ελέγχων ως προς την Ψηφιακή Υπηρεσία Δήλωσης και στο πλαίσιο αυτό θα διενεργούν ετησίως δειγματοληπτικούς ελέγχους, σε ποσοστό τουλάχιστον ίσο με 5% επί του συνολικού αριθμού των δηλώσεων που έχουν υποβληθεί κάθε έτος για την εδαφική τους περιφέρεια.

Πριν την διενέργεια των ελέγχων τους, τα αρμόδια όργανα των δήμων αξιολογούν την σοβαρότητα της ανάγκης για καθαρισμό εκάστου ακινήτου της εδαφικής τους περιφέρειας βάσει κριτηρίων αξιολόγησης κινδύνου. Τα αρμόδια όργανα των δήμων ιεραρχούν την ανάγκη καθαρισμού των οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων και γηπέδων αναλόγως με την θέση τους, όπως ενδεικτικά: (α) Μικτής ζώνης δάσους – οικισμού, (β) εντός ή πλησίον εκτάσεων με ειδικό καθεστώς προστασίας (όπως Εθνικά Πάρκα, εθνικοί δρυμοί, περιοχές Natura, καταφύγια άγριας ζωής, προστατευόμενα τοπία και προστατευόμενοι φυσικοί σχηματισμοί, αρχαιολογικοί χώροι, ιστορικοί τόποι, τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους κ.λπ.), (γ) με γειτνίαση με δάση, δασικές εκτάσεις, πάρκα, άλση, κ.τ.λ., (δ) με δυσκολία στις οδούς απομάκρυνσης πληθυσμού και πρόσβασης οχημάτων έκτακτης ανάγκης, (ε) με γειτνίαση με ευαίσθητες εγκαταστάσεις (νοσοκομεία, σχολεία, μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων παιδικές κατασκηνώσεις, περιοχές μεγάλης συγκέντρωσης πληθυσμού, κ.τ.λ.), (στ) εντός και πλησίον βιομηχανικών πάρκων και εγκαταστάσεων με επικίνδυνα, εύφλεκτα, χημικά υλικά κ.λπ., (ζ) με εναέρια καλώδια υψηλής ή μεσαίας τάσης, (η) με συχνότητα συμβάντων πυρκαγιάς, (θ) με μικρή πυκνότητα δομημένου περιβάλλοντος και ύπαρξης πολλών οικοπεδικών και ακάλυπτων χώρων και γηπέδων με συνέχεια και πυκνότητα της φυτικής καύσιμης ύλης.

Σε περίπτωση που κατά τη διενέργεια δειγματοληπτικού ελέγχου διαπιστωθεί η μη τήρηση της υποχρέωσης καθαρισμού, ο δήμος προβαίνει αρμοδίως στον αυτεπάγγελτο καθαρισμό του χώρου, στον καταλογισμό στον υπόχρεο της σχετικής δαπάνης καθαρισμού, καθώς και στην επιβολή των κυρώσεων.

Από την άλλη, οι καταγγελίες των πολιτών στην Ψηφιακή υπηρεσία του Εθνικού Μητρώου Τήρησης Μέτρων Προληπτικής Προστασίας θα ελέγχονται από το Πυροσβεστικό Σώμα. Ειδικότερα, το Π.Σ. διενεργεί ελέγχους ιδιοκτησιών για τις οποίες έχουν υποβληθεί καταγγελίες περί μη τήρησης των μέτρων προληπτικής πυροπροστασίας. Για την αξιολόγηση των καταγγελιών, τα αρμόδια όργανα του Πυροσβεστικού Σώματος λαμβάνουν υπόψιν τα ίδια κριτήρια που ισχύουν και για τους δήμους.

Οι καταγγελίες που κρίνονται ως προδήλως αβάσιμες, αστήρικτες, ακατάληπτες, αόριστες ή αθεμελίωτες χαρακτηρίζονται ως «αρχειοθετημένες» στην ηλεκτρονική πλατφόρμα. Οι λοιπές καταγγελίες αξιολογούνται ως «Τυπικές», «Σοβαρές», «Πολύ σοβαρές» ή «Επείγουσες», ανάλογα με τον αριθμό των κριτηρίων που συντρέχουν για κάθε περίπτωση και εξετάζονται κατόπιν διενέργειας αυτοψίας.

Οι αρμόδιοι υπάλληλοι καταχωρούν τα αποτελέσματα ολοκλήρωσης των ελέγχων στην ηλεκτρονική εφαρμογή καταγγελιών του Εθνικού Μητρώου ενώ σε περίπτωση που κατά τη διενέργεια ελέγχου για την εξέταση της καταγγελίας διαπιστωθεί η μη τήρηση της υποχρέωσης καθαρισμού, το αρμόδιο όργανο ελέγχου οφείλει να ενημερώσει τον οικείο δήμο. Ομοίως, σε περίπτωση που κατά τη διενέργεια ελέγχου καταγγελίας διαπιστωθεί η υποβολή ψευδούς δήλωσης ως προς τον καθαρισμό ορισμένης ιδιοκτησίας, η αρμόδια Π.Σ. ενημερώνει τις αρμόδιες εισαγγελικές και δικαστικές αρχές.

Πώς επιβάλλονται τα πρόστιμα για τα ακαθάριστα οικόπεδα
Σε περίπτωση που διαπιστώνεται παράβαση από τους πολίτες όσον αφορά στην υποχρέωση τους για υποβολή υπεύθυνης δήλωσης ως προς την εκπλήρωση των υποχρεώσεων πυροπροστασίας των ιδιοκτησιών τους στο Εθνικό Μητρώο επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο 1000 ευρώ. Το πρόστιμο επιβάλλεται είτε από τους αρμόδιους Δήμους είτε από το Π.Σ., μία φορά για κάθε ακίνητο, εις ολόκληρο στους υπόχρεους ιδιοκτήτες, επικαρπωτές, μισθωτές ή υπομισθωτές του οικοπεδικού ή ακάλυπτου χώρου.

Η κοινοποίηση της Πράξης Επιβολής Προστίμου στους υπόχρεους διενεργείται είτε α) αυτοπροσώπως, οπότε και υπογράφουν ότι έλαβαν γνώση στο σώμα της οικείας πράξης, είτε β) με θυροκόλληση, είτε γ) με κάθε πρόσφορο ψηφιακό μέσο. Στην περίπτωση επιβολής προστίμου από δήμο, η Πράξη Επιβολής κοινοποιείται στον υπόχρεο α) με δημοτικό υπάλληλο και συναφή εγγραφή σε ειδικό βιβλίο ή β) με θυροκόλληση εάν δεν δέχεται να υπογράψει ο υπόχρεος ή γ) με ψηφιακό μέσο εφόσον αυτός έχει γνωστοποιήσει (στο ΕΜΕΠ ή στην ΑΑΔΕ ή στον δήμο) την ηλεκτρονική του διεύθυνση.

Οι παραβάτες έχουν χρονικό περιθώριο πέντε εργάσιμων ημερών από την κοινοποίηση της Πράξης Επιβολής Προστίμου, προκειμένου να υποβάλουν ένσταση στον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας του οργάνου που επέβαλε το πρόστιμο. Μετά την άπρακτη πάροδο της προθεσμίας υποβολής ένστασης, το πρόστιμο οριστικοποιείται.

Στην περίπτωση άσκησης ένστασης, αυτή μπορεί να γίνει δεκτή με αιτιολογημένη απόφαση του Προϊσταμένου της Υπηρεσίας που επέβαλε το πρόστιμο κατ’ αποδοχή λόγων που σχετίζονται με την έλλειψη υποχρέωσης υποβολής δήλωσης. Η απόφαση επί της ένστασης εκδίδεται εντός 10 εργάσιμων ημερών από την υποβολή της ενώ σε περίπτωση απόρριψης της ένστασης, το πρόστιμο οριστικοποιείται.

Όσον αφορά στο πρόστιμο που αφορά στις ηλεκτρονικές καταγγελίες και επιβάλλεται από το Πυροσβεστικό Σώμα, αυτό εισπράττεται εντός 15 εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία κοινοποίησης της Πράξης Επιβολής Προστίμου, μέσω ηλεκτρονικού παράβολου (e-παράβολο) της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης (Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ), που εκδίδεται είτε απευθείας από την ιστοσελίδα https://www.gsis.gr/eparavolo (Φορέας Ελληνικό Δημόσιο ή αρμόδιος φορέας επιβολής προστίμου), είτε από τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών (Κ.Ε.Π.), είτε από τις Τράπεζες, είτε από τις κατά τόπους Δ.Ο.Υ.

Σε περίπτωση άσκησης ένστασης, η προθεσμία εντός της οποίας ο παραβάτης υποχρεούται να εξοφλήσει το πρόστιμο αναστέλλεται από την ημέρα υποβολής της ένστασης μέχρι και την κοινοποίηση της απόφασης επ’ αυτής.

e-howto