Covid -19 - Παρατηρητήριο συνεπειών και αναγκών

Η μάχη κατά της πανδημίας είναι μία μάχη που απαιτεί από τους πολίτες να «μένουν σπίτι», επιδεικνύοντας τον μέγιστο βαθμό συλλογικής ευθύνης και από την Πολιτεία να είναι παρούσα στην ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας και στην αντιμετώπιση των συνεπειών αυτής της υγειονομικής κρίσης σε εργασία και οικονομία. Όπως κάθε κρίση, έτσι και αυτή, που είναι μια υγειονομική κρίση, χτυπά με μεγαλύτερη ένταση τους πιο αδύνατους βιολογικά (ηλικιωμένους, χρόνιους ασθενείς), αλλά και οικονομικά (μισθωτούς, αυτοαπασχολούμενους, πολύ μικρές επιχειρήσεις).
Οι συνέπειες της πανδημίας σε οικονομία και εργασία συνιστούν ένα σοκ, που πολύ πιθανό να κρατήσει πολύ περισσότερο χρονικά ακόμη και από την ίδια την υγειονομική κρίση. Η Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών, Βιοτεχνών, Εμπόρων Ελλάδας από την πρώτη στιγμή εκδήλωσης της πανδημίας τονίζει την ανάγκη υποστήριξης του Εθνικού Συστήματος Υγείας και του κοινωνικού κράτους γενικότερα και βέβαια απόλυτης συμμόρφωσης με τα μέτρα περιορισμού της διασποράς του ιού. Παράλληλα έχει αναπροσανατολίσει την λειτουργία του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων (ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ) ως οιονεί Παρατηρητηρίου παρακολούθησης των συνεπειών, επιπτώσεων, αναγκών που προκύπτουν από την εξέλιξη της Πανδημίας και των συνακόλουθων παρεμβάσεων της Κυβέρνησης.
Τα μέτρα που εξήγγειλε σήμερα η Κυβέρνηση περιγράφονται συνοπτικά ακολούθως:
Εργαζόμενοι :
1. Επεκτείνεται η οικονομική ενίσχυση των 800 € προς τους εργαζόμενους που πλέον θα καλύπτει το 81% των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα ή 1,7 εκατ. εργαζόμενοι .
Ειδικότερα τα 800 ευρώ δικαιούνται όσοι εργαζόμενοι τίθενται σε προσωρινή αναστολή εργασίας. Η χρηματική ενίσχυση είναι αφορολόγητη, ακατάσχετη και μη συμψηφιστέα. Το κράτος καλύπτει τις ασφαλιστικές εισφορές επί του ονομαστικού τους μισθού για 45 ημέρες. Επιπλέον παρέχεται αναστολή πληρωμής βεβαιωμένων οφειλών προς την εφορία για 4 μήνες, με δυνατότητα έκπτωσης 25% για όσους την καταβάλλου εμπρόθεσμα.
2. Από 1η Απριλίου θα ανοίξει ειδική πλατφόρμα για τους εργαζόμενους στην ΓΓ του υπουργείου Εργασίας ώστε και εκείνοι να συμπληρώσουν ηλεκτρονικά έντυπα για μείωση 40% μισθώματος κατοικίας και για να λάβουν αποζημίωση ειδικού σκοπού.
3. Ηλεκτρονικά θα εγγράφονται και θα εξυπηρετούνται από σήμερα οι άνεργοι από τον ΟΑΕΔ.


Επιχειρήσεις:
1. Επεκτείνεται η λήψη μέτρων προστασίας σε περισσότερες επιχειρήσεις. Συνολικά καλύπτονται περίπου 800.000 επιχειρήσεις, δηλαδή το 76% του συνόλου των νομικών προσώπων. Για το 99% των επιχειρήσεων που καλύπτονται, προβλέπεται, αναστολή καταβολής ΦΠΑ και δόσεων βεβαιωμένων οφειλών προς την εφορία. Για τις δόσεις βεβαιωμένων οφειλών προς την εφορία μηνός Απριλίου, παρέχεται δυνατότητα έκπτωσης 25%, εάν καταβληθούν εμπρόθεσμα. Επιπλέον, εάν οι πληρωτέες τον μήνα Απρίλιο υποχρεώσεις ΦΠΑ καταβληθούν εμπρόθεσμα, το 25% του ποσού τους συμψηφίζεται με πάσης φύσεως μελλοντικές φορολογικές οφειλές.
2. Για τις επιχειρήσεις που δεν είχε προβλεφθεί η ένταξή τους σε πλαίσιο ρυθμίσεων μέχρι σήμερα, η προϋπόθεση υπαγωγής στις ευνοϊκές ρυθμίσεις για τον μήνα Απρίλιο είναι η διατήρηση των υφιστάμενων θέσεων εργασίας, από την χρονική στιγμή ολοκλήρωσης των σημερινών ανακοινώσεων των υπουργών (11:00 πμ περίπου).
3. Καλύπτονται επιπλέον, με διαφορετικά σχήματα, 700.000 ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι, δηλαδή το 75% του συνόλου.
Ειδικότερα προβλέπεται εκπαιδευτικό επίδομα 600 ευρώ για το τρέχον διάστημα, αλλά αποζημίωση 800 ευρώ από τον μήνα Μάιο για το επιστημονικό δυναμικό της χώρας. Από πόρους του ΕΣΠΑ θα καταβληθεί σε όλους τους επιστημονικούς κλάδους (οικονομολόγοι/λογιστές, μηχανικοί, δικηγόροι, ιατροί, εκπαιδευτικοί και ερευνητές) εκπαιδευτικό επίδομα - αποζημίωση ύψους 600 ευρώ για τον μήνα Απρίλιο, μέσα από ανοιχτό πρόγραμμα τηλεκατάρτισης. Το ποσό των 600 ευρώ είναι αφορολόγητο, ακατάσχετο και μη συμψηφιστέο. Η πρώτη δόση των 400 ευρώ θα αρχίσει να καταβάλλεται μετά τις 15 Απριλίου, ενώ τα πρώτα 200 ευρώ θα καταβληθούν μέσα στον Μάιο. Το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί μέσω voucher. Στην περίπτωση που η κρίση συνεχιστεί, τότε από τον μήνα Μάιο και για το επόμενο διάστημα οι ειδικές κατηγορίες των έξι επιστημονικών κλάδων θα ενταχθούν στο προστατευτικό καθεστώς που έχουν ενταχθεί και οι μισθωτοί εργαζόμενοι και αυτοπασχολούμενοι - ελεύθεροι επαγγελματίες. Δηλαδή από το μήνα Μάιο θα λάβουν σύμφωνα με το ΑΠΕ- ΜΠΕ, την αποζημίωση ειδικού σκοπού των 800 ευρώ.
4. Θεσπίζεται το χρηματοδοτικό σχήμα της «επιστρεπτέας προκαταβολής» ύψους 1 δισ. Ευρώ, εξαιρώντας τους αυτοαπασχολούμενους. Προϋπόθεση να μην έχουν προβεί οι επιχειρήσεις σε απολύσεις. Η λειτουργία του συνίσταται στην άμεση χρηματοδοτική ενίσχυση επιχειρήσεων, η οποία είναι, συνολικώς ή μερικώς, επιστρεπτέα προς το κράτος, ανάλογα και με την πορεία της επιχείρησης. Η ενίσχυση χορηγείται προς τις επιχειρήσεις απευθείας από το κράτος, στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού συστήματος της φορολογικής διοίκησης (TAXIS). Οι επιχειρήσεις που ενδιαφέρονται να αξιοποιήσουν το σχήμα του Υπουργείου Οικονομικών θα πρέπει να εγγραφούν στην ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα της ΑΑΔΕ (myBusinessSupport) κατά την περίοδο 2 έως 10 Απριλίου 2020.
5. Το κράτος αναλαμβάνει για τους μήνες Απρίλιο - Μάιο και Ιούνιο, την αποπληρωμή όλων των επιτοκίων των ενήμερων επιχειρηματικών δανείων.
6. Στην ΠΝΠ που θα εκδοθεί σήμερα θα προβλέπεται μείωση 25% στις ασφαλιστικές εισφορές για ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους για όσους μπορούν να την καταβάλλουν εμπρόθεσμα. Η πληρωμή ασφαλιστικών εισφορών μετατίθεται για τις 10 Απριλίου
7. Αναζητείται λύση στο ζήτημα των επιταγών. Υπάρχει μεγάλο πρόβλημα ρευστότητας κυρίως εξαγωγικών επιχειρήσεων. Θα υπάρξει λύση τις επόμενες μέρες ώστε να λυθεί το πρόβλημα προμηθειών από το εξωτερικό.
8. Κατατίθεται στις αρχές Απριλίου 1 δισ. ως εγγύηση για δάνεια σε πληττόμενες επιχειρήσεις, εγγυημένα στο μεγαλύτερό τους μέρος από το κράτος.
9. Την προηγούμενη εβδομάδα άνοιξε η ειδική πλατφόρμα στο Πληροφοριακό Σύστημα ΕΡΓΑΝΗ, στην οποία οι εργοδότες συμπλήρωσαν τα ειδικά ηλεκτρονικά έντυπα και αιτήθηκαν α) μείωση 40% του επαγγελματικού μισθώματος και β) αναστολή της σύμβασης εργασίας των εργαζομένων τους προκειμένου οι εργαζόμενοι με την σειρά τους να λάβουν την αποζημίωση ειδικού σκοπού ύψους 800 ευρώ. Η ειδική πλατφόρμα για τους εργοδότες επιχειρήσεων που έκλεισαν με διοικητική εντολή θα είναι ανοικτή μέχρι 31/3.
10. Στην ίδια πλατφόρμα θα συνεχίσουν να υποβάλουν το ηλεκτρονικό έντυπο και οι εργοδότες επιχειρήσεων που έχουν πληγεί (βάσει ΚΑΔ) και θα ενταχθούν και οι επιχειρήσεις που οι ΚΑΔ τους ανακοινώθηκαν σήμερα από το Υπουργείο Οικονομικών.
11. Από σήμερα 30.3.2020 υπάρχει στο ΕΡΓΑΝΗ νέα φόρμα υποβολής, η οποία είναι εμπλουτισμένη με τους ΚΑΔ δευτερογενούς δραστηριότητας που παρουσιάζουν τα μεγαλύτερα ακαθάριστα έσοδα για το 2018, ώστε και αυτές οι επιχειρήσεις, ανάλογα με το αν ανήκουν στην κατηγορία που έκλεισαν με κρατική εντολή ή ως πληττόμενες, καθώς και οι εργαζόμενοί τους να απολαύσουν των αντίστοιχων για κάθε κατηγορία ευεργετημάτων των μέτρων στήριξης
12. Από 6.4.2020 οι ελεύθεροι επαγγελματίες/ επιτηδευματίες, οι αυτοαπασχολούμενοι και οι εργοδότες μέχρι 5 εργαζόμενους, οι οποίοι είναι δικαιούχοι των 800 ευρώ θα μπορούν να δηλώσουν τη συμμετοχή τους στο μέτρο στήριξης, σε σχετικό Έντυπο που θα βρίσκουν στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ, μετά την εντός εβδομάδος έκδοσης της σχετικής ΚΥΑ μεταξύ των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Εργασίας. Ισχύει η ρήτρα μη απόλυσης και διατήρησης προσωπικού σε περίπτωση που απασχολούν εργαζόμενους με εξαρτημένη σχέση εργασίας.

Επιχειρήσεις & εργαζόμενοι:
1. Όσοι είναι σε προστασία, οι δικαιούχοι των 800 ευρώ και οι επιχειρήσεις με ΚΑΔ που εντάσσονται σε προστασία, δικαιούνται από τις τράπεζες αυτόματη τρίμηνη αναστολή της πληρωμής των χρεών τους.
2. Οι τράπεζες και οι διαχειριστές δανείων, θα διευκολύνουν την πληρωμή δόσεων των ενήμερων δανείων σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις που πλήττονται από την κρίση.
3. Δώρο Πάσχα:
• Οι επιχειρήσεις που συνεχίζουν να λειτουργούν κανονικά πρέπει να καταβάλουν το Δώρο Πάσχα, στις προβλεπόμενες από το νόμο προθεσμίες.
• Στις επιχειρήσεις που έχουν αναστείλει την λειτουργία τους με διοικητική εντολή ή ανήκουν στις πληττόμενες από την κρίση επιχειρήσεις (βάσει ΚΑΔ), θα δοθεί η δυνατότητα καταβολής του Δώρου Πάσχα μέχρι τις 30/6/2020 και θα είναι μειωμένο κατά το μέρος που αυτό δεν είναι δεδουλευμένο. Το τμήμα του Δώρου Πάσχα που δεν θα καταβληθεί στους εργαζόμενους από τους εργοδότες θα καταβληθεί στο ακέραιο από τον Κρατικό Προϋπολογισμό.
Γενικά
• Θα διαμορφωθούν μέτρα στήριξης προς κλάδους του πρωτογενούς τομέα που πλήττονται από την κρίση του κορονοϊού. Διατίθεται άμεσα κονδύλι 150 εκατ. ευρώ ενώ θα αξιοποιηθούν και κοινοτικοί πόροι.
• Οι συμπληρωματικές δαπάνες στον κρατικό προϋπολογισμό για την προστασία της δημόσιας υγείας από τον κορωνοϊό, είναι άνω των 5,1 δισ. μόνο για τους μήνες Μάρτιο και Απρίλιο. 6,8 δισ. διατίθενται συνολικά για τον κορωνοϊό.


Αποτίμηση
Τα μέτρα που εξήγγειλαν οι συναρμόδιοι Υπουργοί σήμερα το πρωί, 30/3 αποτελούν κυρίως επέκταση και για τον μήνα Απρίλιο μέτρων που είχαν ήδη ανακοινωθεί, με προσθήκες στη δέσμη ανακοινώσεων της εξαγγελίας περί συμπληρωματικού προϋπολογισμού, της προσθήκης νέων ΚΑΔ, που πλέον καλύπτουν το 86% των ΚΑΔ και το 76% των επιχειρήσεων (800.000), την επέκταση της μέριμνας για τον πρωτογενή τομέα με μεταφορά πίστωσης 150 εκ. € στο αρμόδιο Υπουργείο, καθώς και μεταθέσεις καταληκτικών ημερομηνιών αποπληρωμής σε μεταγενέστερο χρόνο.
Προφανώς κάθε βοήθεια είναι καλοδεχούμενη, ωστόσο πρέπει να επισημανθεί ότι:
Η εκτίμηση της συνολικής επιβάρυνσης του προϋπολογισμού στα 5,1 δισ. υπερεκτιμά την πραγματικότητα καθώς μαζί με την έκτακτη οικονομική ενίσχυση που ανέρχεται σε 1,4 δις. ευρώ αθροίζει 1) τις αναστολές φορολογικών (2,1 δισ. ευρώ) και 2) ασφαλιστικών υποχρεώσεων όπως 3) και την κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών μισθωτών και ελεύθερων επαγγελματιών (1,6 δισ. ευρώ). Οι αναστολές φορολογικών υποχρεώσεων ωστόσο δεν ισοδυναμούν με παραγραφή και απώλειες για τον κρατικό προϋπολογισμό αλλά με χρονικές μεταθέσεις. Εντός του 2020 επομένως δεν θα υπάρχουν απώλειες αν η υπόσχεση της κυβέρνησης «να μην μείνει κανείς πίσω» υλοποιηθεί. Κατ’ επέκταση η καθαρή επιβάρυνση των μέτρων απέχει πολύ από τα 6,8 δισ. ευρώ ή το 3,5% του ΑΕΠ που ανακοίνωσε η κυβέρνηση. Επίσης η ευνοϊκή σύγκριση με πακέτα παρεμβάσεων άλλων χωρών ελέγχεται, ιδίως όταν χώρες, όπως η Γερμανία, η Ισπανία, η Ιταλία έχουν ανακοινώσει μέτρα που αγγίζουν ή ξεπερνούν το 10% του ΑΕΠ τους.
Η λογική των μέτρων ενίσχυσης εξακολουθεί να λειτουργεί χωρίς την ενεργό ανάμειξη των τραπεζών στην διευκόλυνση της οικονομίας. Χαρακτηριστικότερο και άμεσο παράδειγμα η παντελής απουσία αναφοράς στο ενδεχόμενο παράτασης αναφορικά με το καθεστώς προστασίας της πρώτης κατοικίας, το οποίο λήγει στις 30 Απριλίου. Μέχρι αυτήν τη στιγμή από 1η Μαΐου μπορούν επίσημα να ξεκινήσουν οι πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας. Επιπλέον οι παρατάσεις στην εξόφληση των δανείων αφορούν μόνο ενήμερους δανειολήπτες. Ένα μεγάλο τμήμα επομένως δεν θα μπορεί να υπαχθεί σε αυτές τις ευεργετικές διατάξεις.
Στα βραχυπρόθεσμα μέτρα στήριξης αξίζει να σημειωθεί ότι σημαντικό μέρος επαγγελματιών με περισσότερα από 5 άτομα προσωπικό φαίνεται πως δεν δικαιούνται την οικονομική στήριξη των 800 €, ενώ δεν την δικαιούνται ούτε επιχειρηματίες με νομική μορφή ΟΕ, ΕΕ και ΕΠΕ, ανεξαρτήτως εισοδήματος ή άλλων κριτηρίων. Και για αυτό το κομμάτι του επιχειρείν πρέπει να γίνουν περισσότερα.
Σημειώνεται ότι μέχρι στιγμής δεν έχει ανοίξει η οποιαδήποτε κουβέντα για την επόμενη μέρα της πανδημίας, όταν αρθούν οι περιορισμοί για την προστασία της δημόσιας υγείας. Αυτή η συζήτηση πρέπει να ξεκινήσει σήμερα, παρακολουθώντας τις επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία, καθώς είναι πολύ πιθανό οι συνέπειες σε οικονομία και εργασία να απαιτήσουν παρεμβάσεις ανασυγκρότησης που η χώρα μας έχει να βιώσει από την μεταπολεμική δεκαετία του 40 και το περίφημο σχέδιο Μάρσαλ. Και σε μια τέτοια συζήτηση οφείλουμε να είμαστε συνειδητοποιημένοι και τολμηροί.

Πηγή: typoskritis.gr